Trong những lúc căng thẳng (stress) con người có xu hướng cư xử bất bình thường. Có người vốn rất ngăn nắp chỉn chu nhưng khi bị stress sẽ trở nên bừa bãi, lộn xộn. Một số khác khi đối mặt với stress, tính tình trở nên cực kỳ nóng nảy dù bình thường luôn vui vẻ, hòa nhã.
Vì thế, hiểu rõ được loại tính cách của bản thân và mọi người chung quanh là yếu tố rất quan trọng. Điều này sẽ giúp bạn có thể chiến thắng stress và đạt được nhiều thành công hơn trong sự nghiệp.
Xác định loại tính cách bằng Tâm Lý Hình Học
Tiến sỹ Susan Dellinger đã phát triển một phương pháp xác định loại tính cách đơn giản nhưng vô cùng hữu hiệu mang tên Tâm Lý Hình Học. Phương pháp này đã được ứng dụng thành công rộng rãi hơn 30 năm qua. Phương pháp Tâm Lý Hình Học chia tính cách của con người thành 5 loại thông qua 5 biểu tượng hình học sau: hình vuông, hình tròn, hình tam giác, hình lượn sóng và hình chữ nhật.
Khi xác định được “biểu tượng hình học” của chính mình, bạn có cơ hội hiểu thêm về đặc điểm tính cách, điểm mạnh và điểm yếu của bản thân; từ đó bạn sẽ hiểu tại sao mình lại có những suy nghĩ, cảm nhận, xử sự, giao tiếp và tác phong làm việc như vậy.
Theo tiến sỹ Susan Dellinger, trong mỗi người chúng ta đều có tính cách của cả 5 biểu tượng hình học nhưng sẽ chỉ có một hoặc hai biểu tượng vượt trội thể hiện tính cách chính của bạn. Sau đây là một số nét cá tính điển hình và những phản ứng tiêu biểu của mỗi biểu tượng hình học khi gặp căng thẳng:
1. Hình vuông: Thể hiện một cơ cấu tổ chức rõ ràng
Người hình vuông là người gọn gàng, cẩn thận và chính xác đến từng chi tiết. Họ rất đúng giờ, thích sinh hoạt theo thời gian biểu, làm việc với quy trình, con số, dữ liệu cụ thể, và không thích những lý thuyết trừu tượng. Hình vuông làm việc rất chăm chỉ và đáng tin cậy. Họ hay phân tích và luôn phân tích kỹ càng trước khi đưa ra quyết định, nên cũng hay bị ra quyết định chậm trễ.
Khi bị stress: Hình vuông sẽ có khuynh hướng bừa bãi chứ không ngăn nắp như thường nhật nữa. Khi đã bắt tay thực hiện một kế hoạch đã thống nhất, hình vuông sẽ cực kỳ bực bội khi phải thay đổi. Dưới áp lực thiếu thời gian, hình vuông sẽ từ chối làm những việc gì chưa có kế hoạch rõ ràng.
2. Hình tam giác: Tượng trưng cho tham vọng và chiến thắng
Người hình tam giác thường là ngôi sao trong đám đông. Là nhóm người thể hiện tố chất lãnh đạo rõ nhất, họ có tham vọng, quyết đoán, rất tự tin về bản thân và luôn sẵn sàng hành động. Họ có tính cạnh tranh rất cao, luôn tin rằng mình đúng và luôn muốn thắng trong mọi cuộc chơi. Đặc biệt, họ có khả năng tập trung cao độ, không dễ bị chi phối. Phương châm sống của hình tam giác “Làm hết sức, chơi hết mình.”
Khi bị stress: Hình tam giác sẽ trở nên gay gắt hơn bình thường nhiều lần, họ dễ nổi nóng hơn và càng thiếu kiên nhẫn hơn. Đôi khi hình tam giác trở nên đầy “cảm xúc” như bật khóc – điều mà lúc bình thường không thể thấy ở họ.
3. Hình tròn: Biểu tượng của sự hài hòa, hợp nhất và cân bằng
Người hình tròn rất thân thiện, dễ gần và biết quan tâm đến người khác. Họ thật sự “cảm” được nỗi đau của người khác và sẵn sàng cùng bạn vượt qua nỗi đau đó. Họ là nhà ngoại giao tài ba vì khả năng lắng nghe, ‘bắt mạch’ và tạo tình thân với người khác một cách dễ dàng. Chính vì thế mà họ cũng rất có khả năng thuyết phục người khác nếu muốn. Trong nhóm, họ thường xuất sắc với vai trò người nối kết và ổn định nhóm.
Khi bị stress: Hình tròn sẽ trở nên lặng lẽ, khép mình. Đôi khi hình tròn sẽ trở nên gay gắt với mọi người, họ có thể thẳng thừng chỉ trích, phê bình mọi người. Bạn sẽ khó nhận ra hình tròn nhẹ nhàng, hòa nhã như mọi ngày.
4. Hình lượn sóng: đại diện cho sự tự do và biến đổi không giới hạn
Người hình lượn sóng là những người cực kỳ sáng tạo và thường dùng trực giác. Họ hay say mê, đắm chìm với các ý tưởng mới lạ và vì thế dễ bỏ qua các vấn đề thực tế. Họ luôn tràn ngập cảm hứng và thích thể hiện, bộc lộ mình nên thường là nguồn cảm hứng cho những người chung quanh. Những người này rất ghét chi tiết, ngăn nắp hay trật tự. Họ có khuynh hướng làm việc độc lập và thường gặp khó khăn khi làm việc nhóm.
Khi bị stress: hình lượn sóng sẽ mất đi sự hăng say, hài hước và tràn đầy cảm hứng như bình thường nữa. Họ cũng có khuynh hướng rút lui và khép kín.
5. Hình chữ nhật: tượng trưng cho sự thay đổi và phát triển
Đây là tính cách duy nhất không ổn định. Người hình chữ nhật đang đối mặt với một số thay đổi trong cuộc sống hoặc công việc, nên tính cách của họ giai đoạn này thường thất thường và khó đoán. Họ đang tìm một hướng phát triển mới nên thời điểm này họ “chịu” học hỏi và tiếp thu rất nhanh các kiến thức mới, cách suy nghĩ, ý tưởng và cả những người bạn mới. Đây cũng là giai đoạn họ suy nghĩ rất nhiều để có các quyết định hiệu quả nên cũng hay rơi vào tình trạng đãng trí, hay quên.
Khi bị stress: Vốn đã thất thường, khi bị áp lực, người hình chữ nhật càng phân tâm và dễ thay đổi. Có những lúc “vỡ òa cảm xúc” rồi ngay sau đó lại “thu mình trong vỏ ốc”, nhìn chung là họ sẽ rất dễ mất cân bằng.
Hiểu mình, hiểu người để thành công
Không những “hiểu mình”, bạn cũng cần “hiểu người” để thấy được vì sao những người chung quanh bạn có những suy nghĩ và ứng xử theo cách của họ. Một khi bạn đã hiểu những khác biệt giữa bạn và những người chung quanh, bạn sẽ dễ cảm thông với họ hơn. Bạn sẽ sống và làm việc với mọi người thoải mái hơn, bớt đi những mâu thuẫn, xung đột với đồng nghiệp và tất nhiên là sẽ chế ngự stress tốt hơn.
* Làm việc với hình vuông: Đừng đẩy hình vuông vào những tình huống bất ngờ hay bắt họ phải chịu sự lộn xộn, bừa bãi. Hãy cho hình vuông đủ thời gian để phân tích vấn đề và nhớ “ghi thành văn bản” những thỏa thuận chung. Hãy đúng giờ với hình vuông và đừng quên ghi nhận, khen thưởng khi họ làm việc hết mình
* Làm việc với hình tam giác: Hãy ủng hộ các mục tiêu tham vọng của họ và cho họ quyền kiểm soát. Họ sẽ rất thích khi bạn tham khảo ý kiến của họ và đi thẳng vào vấn đề mà không vòng vèo. Khi họp với họ, hãy chuẩn bị thật kỹ và đừng rơi vào các quyết định cảm tính.
* Làm việc với hình tròn: Hãy quan tâm nhiều đến cảm giác của hình tròn vì họ rất nhạy cảm. Nếu bạn sai, hãy thành thật nhận lỗi, họ sẽ dễ dàng tha thứ chỉ cần bạn không nói dối. Đôi khi những điều nhỏ nhặt như đôi lời hỏi thăm, nụ cười thân thiện là rất quan trọng trong mối quan hệ với người hình tròn.
* Làm việc với hình lượn sóng: Chuẩn bị tinh thần cho những ý tưởng “bất ngờ” nhưng sáng tạo của lượn sóng và nhớ theo dõi chặt chẽ tiến độ công việc của họ. Tạo không khí vui vẻ sôi nổi để hình lượn sóng có cơ hội “động não”. Thỉnh thoảng nên tạo áp lực để hình lượn sóng tập trung hơn vào công việc.
* Làm việc với hình chữ nhật: Bạn nên kiên nhẫn với hình chữ nhật bằng cách hướng dẫn rõ ràng và thiết lập các quy tắc nhất định. Hãy chủ động giúp đỡ và động viên họ vì họ đang thiếu tự tin và sợ chịu trách nhiệm. Để giúp họ tập trung, hãy hạn chế tối đa các thông tin không rõ ràng làm họ dễ bị phân tâm.
Nghề nghiệp dựa vào tính cách.
Nếu bạn là…HÌNH TAM GIÁC: “Làm theo lời tôi nói!”
Bạn có nhớ những kim tự tháp của các vị vua Ai Cập cổ đại? Hình tam giác được xem như tượng trưng cho sự lãnh đạo, và cũng là biểu tượng cho một hệ thống sắp xếp thứ bậc như quân đội, chính phủ, các cơ quan tổ chức… với quyền lực mạnh nhất tập trung tại đỉnh. Vì thế, những ai vẽ hình tam giác hai lần được coi là người có tham vọng và chú ý đến sự nghiệp nhiều nhất trong các mẫu tính cách.
Bạn đầy sức lôi cuốn, là con người của hành động. Khẩu hiệu của bạn là: “Hãy làm cho xong đi!”. Bạn liên tục hỏi: “Khi nào?”. Khi nào thì dự án hoàn thành? Khi nào thì anh thực hiện việc tôi yêu cầu? Bạn cũng không thích trì hoãn. Không phải ngày mai, không phải một ngày nào đó, mọi việc phải được làm ngay bây giờ! Với tính cách mạnh mẽ này, bạn gặp khó khăn khi bị đặt vào giới hạn và ghét sự cấm đoán. Bạn thích ra lệnh, luôn luôn kiểm soát, muốn làm ông chủ. Bạn đưa ra quyết định nhanh chóng, cho cả mình và người khác. Bạn tự cho là mình quyết đoán nhưng nhiều người khác có thể thấy bạn khá hung hăng.
– Ưu điểm của bạn: Giỏi lãnh đạo, năng động, quyết đoán, tham vọng, tập trung tốt, hướng đến kết quả, nhiều động lực. Nhược điểm tiềm tàng: Thiếu kiên nhẫn, hay đối đầu, tự coi mình là trung tâm.
– Nghề nghiệp phù hợp: Chủ tịch công ty, doanh nhân, luật sư, chính trị gia, bác sĩ phẫu thuật, quân nhân, phi công, hiệu trưởng…
– Bạn có thể là fan hâm mộ của Donald Trump, tướng Goerge S.Patton hoặc Thủ tướng Anh Margaret Thatcher.
Nếu bạn là…HÌNH VUÔNG: “Cứ cho thời hạn, tôi sẽ làm!”
Trong bốn loại biểu tượng thì hình vuông là người giỏi sắp xếp, nhấn mạnh nhất vào tính tổ chức và cấu trúc. Bạn có thể liên tiếp sắp đặt mọi người và việc quanh mình. Bạn cũng là một nhà quản lý hành chính giỏi, rất thích làm việc với các phần mềm, con số, thống kê.
Bạn luôn quan niệm: “Hãy làm đúng dù phải mất bao nhiêu thời gian”. Câu hỏi thường xuyên của bạn là “Như thế nào?”. Quy định là gì? Việc này đã chính xác chưa? Bạn làm việc cực kỳ nguyên tắc, muốn mọi thứ phải ở đúng nơi vào đúng thời điểm. Bạn thích thu thập dữ liệu và thông tin, nhưng người khác đôi khi cho là bạn quá chú trọng tiểu tiết. Dù bạn nghĩ mình là “hình tam giác” thì mọi người xung quanh vẫn không cảm thấy giống vậy.
– Ưu điểm: có tổ chức, ham hiểu biết, thích phân tích, nhẫn nại, kiên trì, ngăn nắp. Nhược điểm tiềm tàng: Có thể hay trì hoãn, quá tỉ mỉ, cầu toàn, sống khép kín và ít chịu thay đổi.
– Nghề nghiệp phù hợp: Giám đốc tài chính, giám đốc điều hành, lập trình viên, chuyên viên IT, phân tích hệ thống, kế toán, kiểm toán, giảng viên, chuyên gia y tế, công chức nhà nước, biên tập viên, trợ lý …
– Bill Gates cũng là người đã chọn hình vuông, bạn có phải là fan của ông ấy không?
Nếu bạn là…HÌNH TRÒN: “Tích cực lên nào, tôi sẽ giúp bạn”
.jpeg)
Hình tròn là mẫu người tốt bụng và chăm lo cho người khác nhất trong bốn biểu tượng. Bạn mong “trời yên biển lặng” và giữ gìn hòa khí. Bạn chính là chất keo gắn kết gia đình hoặc đội nhóm vì sự nhạy cảm, quan tâm thực sự đến cảm xúc của mọi người. Trong thần thoại thì hình tròn cũng là biểu tượng của sự hài hòa.
Mẫu người lạc quan, bạn thích làm việc nhóm, khẩu hiệu hướng đến sự hòa hợp: “Chúng ta có thể hợp tác cùng nhau không?”. Câu hỏi thường xuyên của bạn là: “Ai?”. Ai sẽ ở cùng đội với mình? Bạn luôn thể hiện sự tử tế, quan tâm và giao tiếp rất tốt do có khả năng lắng nghe tuyệt vời. Khi gặp rắc rối nhiều người tìm đến bạn để được sự đồng cảm. Trong khi bạn luôn nỗ lực giữ hòa khí thì một số người khác có thể cho rằng bạn đang cố quá mức để làm hài lòng tất cả mọi người.
– Ưu điểm: Thân thiện, giỏi thuyết phục, dễ thông cảm, rộng lượng, biết suy nghĩ.
– Nhược điểm: Thiếu quyết đoán, thường ủ dột, hay lôi kéo người khác, dễ có xu hướng nghiêm trọng hóa vấn đề.
– Nghề nghiệp phù hợp: Bác sĩ, y tá, chuyên viên nhân sự, nhà tâm lý học, nhà sử học, giáo sư, hướng đạo sinh, tư vấn viên, trợ lý hành chính, …
– Hình mẫu của bạn có thể là một người như Florence Nightingale, Albert Schweitzer hoặc Mẹ Têrêsa.
Nếu bạn là…HÌNH LƯỢN SÓNG: “Hãy sáng tạo!”
Trong bốn biểu tượng, người chọn đường lượn sóng có tính cách độc đáo và sáng tạo nhất. Bạn không phải là bản sao của ai cả, và luôn cân nhắc các khả năng.
Khẩu hiệu là: “Hoàn thành bằng một cách khác biệt”. Câu hỏi thường xuyên của bạn là: “Tại sao?” hoặc “Nếu như?”. Tại sao chúng ta phải làm theo cách đó? Lựa chọn khác của chúng ta là gì? Bạn hướng đến tương lai, giàu trí tưởng tượng, tự do, vui tính, không bó buộc suy nghĩ. Bạn thấy mình là người luôn tìm những ý tưởng mới, cách thực hiện mới, sản phẩm mới nhưng một số khác đôi khi nghĩ tính cách này thật kỳ quặc, khác người.
– Ưu điểm: đầy sáng tạo, trực giác tốt, giàu biểu cảm, nhiệt huyết, dí dỏm và hay có phát minh. Nhược điểm: Bạn có thể thiếu thực tế, phi logic, không có tổ chức, đôi khi chệch hướng và tự do thái quá.
– Nghề nghiệp phù hợp: Nhà văn, phóng viên, diễn viên, kịch sĩ, giám đốc sáng tạo, nhạc sĩ, nhà nghiên cứu, nhà khoa học, nhà sáng chế, đầu bếp, môi giới bất động sản, quan hệ công chúng, truyền thông, tiếp thị, kinh doanh,…
– Tính cách này có thể tìm thấy ở những người nổi tiếng như Albert Einstein, Erma Bombeck, Walt Disney.
